De verdieping in met vragen die impact hebben

Vragen die impact hebben

De aanleiding voor dit artikel plopte op na een goed persoonlijk gesprek met een vriend. Want toen was ik eruit, na veel twijfelachtig gepieker. En zonder dat er een advies aan te pas was gekomen. Het enige dat die vriend had gedaan, was een paar vragen stellen. Vragen die hij alleen kon stellen door eerst goed naar mij te luisteren en verbinding met mij te zoeken. Gewoon onder het genot van een borrel, was ik voor eventjes de coachee. Het voelde enorm goed om op het juiste spoor in mijn denken gezet te worden, door ‘slechts’ de juiste vragen gesteld te krijgen. Vragen stellen is een essentieel onderdeel van coaching. Goede vragen leiden tot een gestructureerd gesprek waarmee je als coach het bewustzijn en zelflerend vermogen van de coachee bevordert. Effectief coachen is dus de juiste vragen stellen. Maar dat valt in de praktijk lang niet altijd mee. Soms zit de crux daarvan in het eigen ego, de eigen behoefte. Is er plots een bepaalde nieuwsgierigheid, een willen weten vanuit je eigen behoefte. Het antwoord op die vraag brengt de coachee meestal ook geen nieuw inzicht, maar een herhaling van wat hij/zij al weet. Voordat je het weet, ben je te veel ‘waarom’-vragen aan het stellen. Over het algemeen zijn deze vragen minder geschikt voor een coachingsgesprek. Je vraagt namelijk naar een achterliggende motivatie die voor de coachee vaak niet duidelijk is. Of het zou een defensieve houding kunnen oproepen, omdat hij/zij het gevoel krijgt te moeten ‘verdedigen’ waarom iets wel of niet gedaan is. Als coach dien je ook voorbij belemmerende en limiterende eigen gedachten te gaan. Soms voelt het misschien wel veiliger om geleerde lessen door te geven dan slechts vragen te stellen. Dat zou kunnen voortkomen uit het idee dat je het gesprek meer onder controle hebt bij het delen van kennis dan wanneer je alleen vragen stelt, waardoor het gesprek nog alle kanten op kan gaan. Dit is echter een misvatting. Want juist door het op goede moment vragen met impact te stellen, ben je als coach wel degelijk in staat het gesprek goed te leiden en de coachee dus zo effectief mogelijk verder te helpen. Voor een coachende gespreksstijl is het van essentieel belang om de kunst van het vragen stellen te beheersen. Hiermee zet je de medewerker aan tot zelfreflectie, versterk je zijn bewustzijn en versterk je zijn persoonlijke kracht. Van een coach of begeleider vraagt het om meer dan een kunstje onder de knie te hebben. Het is ook iets wat in hoge mate bepaald wordt door een fingerspitzengefühl om de juiste vraag te laten opkomen en deze op het geschikte moment en op een passende manier te stellen. Een vraag met impact kan uitstekend als kompas dienen voor meer bewustzijn en reflectie. En dan zal in de gesprekken die je hebt wel blijken dat je als coach meer kunt ‘sturen’ dan je misschien denkt. Op 6 april kun je je in de methodiek van ‘het vragen stellen met impact’ verder verdiepen tijdens de 1-daagse opleiding De Kunst van het Vragen Stellen. In deze opleiding ontwikkel je, middels intensieve oefening, inzicht in je eigen patronen in het vragen stellen, hoe je eigen beeldvorming en oplossingsenthousiasme je soms in de weg kan zitten en welke soort vragen je in de verschillende fasen van het proces van coachend leidinggeven kunt gebruiken. Er is veel ruimte voor persoonlijke aandacht en oefening; daarom werkt de Associatie voor Coaching uitsluitend met kleine groepen. Het is naast coaches ook interessant voor managers, P&O-adviseurs, loopbaanadviseurs, deelnemers / begeleiders intervisiegroepen, mediators en vertrouwenspersonen. Er zijn geen vooropleidingseisen. Wel wordt tijdens de training uitgegaan van een voldoende beheersing van reguliere gesprekstechnieken én van een ‘open mind’. Inschrijven kan via het opleidingsportaal.

Het denkkader van de Transactionele Analyse is voor coaches een zeer krachtig hulpmiddel.

Meer Info

Transactionele Analyse: een zeer effectieve methodiek in coachtrajecten

Transactionele Analyse kan overal gebruikt worden waar behoefte bestaat aan het begrijpen van individuen, relaties en communicatie. Dus past het ook buitengewoon goed als werkmethodiek in coachtrajecten.

Als persoonlijkheidstheorie geeft het ons een beeld van hoe mensen psychologisch gestructureerd zijn. Hiertoe gebruikt de T.A. het drieledige model van ego-toestanden (OVK-model). Een ego-toestand is een samenhangend geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens. Het is de manier waarop wij op een bepaald moment een deel van onze persoonlijkheid tonen. Als je je gedraagt, denkt en voelt in antwoord op wat hier en nu om mij heen gebeurt, waarbij je alle mogelijkheden die je als volwassene ten dienste staan gebruikt, dan reageer je vanuit je Volwassene ego-toestand. Het kan soms zijn dat je je gedraagt, denkt, en voelt op een manier die een kopie is van die van je ouders of ouderfiguren. In dat geval reageer je vanuit je Ouder ego-toestand. En soms keer je terug tot gedrag, het denken en de gevoelens zoals die zich bij je als kind voordeden. We zeggen dan dat je vanuit je Kind ego-toestand reageert.

De Transactionele Analyse biedt bovendien een ontwikkelingstheorie. Het concept van het Levensscript verklaart hoe iemands levenspatroon in de kinderjaren ontstaan is. Binnen dit kader ontwikkelt de T.A. verklaringen van hoe we de strategieën uit onze kinderjaren als volwassenen herhalen, zelfs al zijn zij pijnlijk of zelfvernietigend.

Van script zijn wij ons niet bewust. Als wij volwassen zijn, liggen dromen en fantasieën het dichtst bij een herinnering aan onze vroegste levensjaren. Tenzij iemand, bijvoorbeeld via coaching, de tijd neemt om zijn script te ontdekken en er aan te werken, zal hij zich waarschijnlijk onbewust blijven van zijn vroege besluiten, ook al geeft hij ze wellicht vorm in zijn huidige gedrag. Bovendien interpreteert hij de werkelijkheid vaak binnen zijn eigen referentiekader, zodat dit het scriptbesluit lijkt te rechtvaardigen.

Waarom nemen wij al deze kinderlijke besluiten omtrent onszelf, de anderen en de wereld? Wat is de functie ervan?

1) Scriptbesluiten staan voor de beste strategie van het kind van toen, om te overleven in een wereld die vaak vijandig of soms levensbedreigend lijkt te zijn.

2) Scriptbesluiten worden genomen op basis van de emoties en het ‘werkelijkheids’onderzoek van het kind.

Wat is het (coach)doel van verandering in de Transactionele Analyse?

Het resultaat waar idealiter naartoe gewerkt wordt in coaching middels T.A. is Autonomie. Hoewel autonomie meerdere definities kan hebben, bedoelen we hier “vrij zijn van script”. Zodat de coachee zich kan gedragen, denken en voelen als reactie op de werkelijkheid in het hier-en-nu, in plaats van als reactie op scriptovertuigingen. Vaak is ‘scriptgenezing’ dus vooral een kwestie van in toenemende mate nieuwe keuzen leren maken.

Mensen die een dergelijk coachtraject volgen en bezig zijn een belangrijke verandering in hun script door te voeren, kunnen natuurlijk na enige tijd ook weer wat terugvallen en het oude gedragspatroon uitproberen, alsof een deel van henzelf wil kijken of er met dat oude gedrag nog wat voordelen te behalen zijn. Maar het verschil is dat zij weten waar zij mee bezig zijn en dat zeker niet even lang blijven doen als vroeger. Het oude gedrag is namelijk niet bevredigend meer, zij hebben nieuwe opties leren kennen. Al gauw trekt het oude gedrag hen niet meer aan en laten zij het helemaal achterwege.

Dit proces wordt misschien wel het mooist samengevat in het volgende gedicht (Portia Nelson):

I Ik loop langs de straat.

Er is een diepe kuil in het trottoir.

Ik val erin

Ik ben verloren….ik ben hulpeloos

Het is niet mijn schuld.

Het duurt een eeuwigheid om eruit te komen.

II Ik loop langs dezelfde straat.

Er is een diepe kuil in het trottoir.

Ik doe alsof ik die niet zie

Ik val er weer in

Ik kan niet geloven dat ik op dezelfde plaats ben.

Maar het is niet mijn schuld.

Het duurt nog steeds lang om eruit te komen.

III Ik loop langs dezelfde straat.

Er is een diepe kuil in het trottoir.

Ik zie dat die er is

Maar ik val er toch in.. het is een gewoonte

Mijn ogen zijn open.

Ik weet waar ik ben.

Het is mijn schuld.

Ik klim er direct uit.

IV Ik loop langs dezelfde straat.

Er is een diepe kuil in het trottoir.

Ik loop er omheen.

V Ik loop langs een andere straat.

Voor coaches die geïnteresseerd zijn om meer te weten over de diverse werkvormen binnen de T.A. die heel goed toepasbaar zijn in coachtrajecten, bieden wij een 2-daagse opleiding aan. Hierin zullen allerlei modellen voorbij komen die tot het denkkader van Transactionele Analyse behoren. Het Ouder, Volwassene, Kind-model, de levensposities oftewel het kwadrant voor ‘ik ben Oké, jij bent Oké’, het levensscript, transacties in communicatie, ouderlijke boodschappen als injuncties en drivers etc. Voor meer informatie verwijzen we u naar de toelichting onder het menu ‘Opleidingen’ , of download onze brochure.

Overigens is Transactionele Analyse ook een effectief instrument bij management- en communicatietrainingen en bij de analyse van systemen en organisaties.

Het belang van gecertificeerde coaches

Professionele coaches en hobby coaches: het kaf van het koren scheiden

Afgelopen jaren is het aantal coaches wederom sterk toegenomen. Op dit moment zijn er zo’n 75.000 coaches ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Je hebt ze in alle soorten en maten, opruimcoach, keuze coach, burnout en stress coach etc. Veel van deze coaches noemen zich ervaringsdeskundige en dat lijkt het allesbepalende argument te zijn waarmee kennis en kunde ‘gerechtvaardigd’ wordt. Coachen is geen beschermd vakgebied en dat maakt het lastig de hobby coaches te scheiden van de professionele coaches. Oftewel het kaf van het koren. Van de 75.000 coaches is slechts 10% aangesloten bij een beroepsvereniging en heeft een gedegen, geaccrediteerde opleiding gevolgd en met goed resultaat afgerond.

In verschillende programma’s (RamBam en Arjan Lubach) werd in het verleden al uitgebreid stilgestaan bij het onderwerp coaching en was het bedroevend om te zien en horen hoe sommige coaches te werk gingen. Het ging voorbij aan alle vormen van ethiek, schond de vertrouwelijkheid en deed pijn in ons coachhart. Wij leiden al sinds 1992 coaches op en zijn één van de grondleggers van het vakgebied in Nederland. Samen met andere opleidingsinstellingen met een ICF (Level 1 en Level 2) en/of NOBCO/EMCC Global (EQA) keurmerk proberen wij, ook in de wildgroei in opleidingsland, ons te onderscheiden door deze onafhankelijke toetsing van onze programma’s door deze beroepsverenigingen.

Een van onze drivers is de continue verbetering van het vakgebied en daar begint ERKENNING een bijna onmisbaar element in te worden. Door beroepsverenigingen wordt er veel nadruk gelegd op het belang om een coach met KEURMERK te kiezen en ook diverse bedrijven hebben de stap nu gemaakt om alleen maar met ICF en NOBCO/EMCC geaccrediteerde coaches te werken, iets wat de Associatie volledig onderschrijft. Deze beroepscoaches onderscheiden zich binnen het totaalaanbod door:

1. Een ethische code met daaraan verbonden klachtenreglement

2. Het helder krijgen van de coachvraag en juist inschatten van de ernst van de problematiek.

3. Het naleven van de vertrouwelijke relatie met je coachee.

Laten we vooral niet vergeten dat het verkrijgen van een dergelijk keurmerk (zoals EQA of Level 1 en 2) begint aan de vóórkant, dus bij de geaccrediteerde opleidingen! Want het zijn juist déze opleiders die zich inzetten voor een continue verbetering van het vakgebied!

Wie wil weten welke opleidingen geaccrediteerd zijn, kan daarvoor op de websites van de beroepsverenigingen terecht.

Bij de NOBCO: https://www.nobco.nl/opleiding/opleidingsaanbod-voor-coaches/overzicht-eqa-opleidingen

Bij de International Coach Federation: https://www.coachfederation.nl/een-opleiding-tot-coach-volgen/

Aan het eind deed tweede kamerlid Wim-Jan Renkema de uitspraak met de minister in gesprek te willen gaan over het bewaken van de kwaliteit en het laten toenemen van de bewustwording onder ‘burgers’. Graag komen wij ook bij Dhr. Renkema op de koffie om dit verder gestalte te geven.

Onze Certified Professional Coach Opleidingen

Hieronder tref je de verschillende Certified Professional Coach opleidingen aan en kun je doorklikken voor meer informatie of je inschrijven voor de opleiding. Wanneer je eerst wil kennismaken met een van onze opleiders en wellicht nog wat vragen beantwoord wil hebben kun je hier ook kiezen voor een persoonlijk kennismakingsgesprek.

Deel 1a - Foundation

Het fundament in een 2 daags programma

FOUNDATION COACH

Een meer oriënterende module waarin de basisnoties en competenties van de coach aan de orde komen.

Meer info

Deel 1b - Practitioner

Taakbekwaam coach in een 7 daags programma - Te volgen na deel 1a

PRACTITIONER COACH

Een meer technisch instrumenteel deel met veel aandacht voor de kracht van het vragenstellen, de coachovereenkomst en resultaatgericht coachen.

Meer info

Professional Coach Week

Taakbekwaam Coach in een intensieve week. Deel 1a & Deel 1b in één opleiding.

PROFESSIONAL COACH WEEK

Een solide basis waarin je de vaardigheden voor resultaatgericht coachen onder de knie krijgt.

Meer info

Deel 1 - Practitioner (ACC)

Taakbekwaam Coach in één 9 daags programma. Deel 1a & deel 1b.

PRACTITIONER COACH (ACC)

Solide basis waarin je de vaardigheden voor resultaatgericht coachen onder de knie krijgt.

Meer info

Deel 2 - Senior Practitioner (PCC)

Vakbekwaam Coach in één 10 daags programma. - Te volgen na deel 1

SENIOR PRACTITIONER COACH

In dit deel vindt verdere verdieping plaats. Je leert coachen op effectief gedrag, emoties en het werken met diverse tool.

Meer info

De dynamiek van coaching: TROA-pijl

De dynamiek van coaching: TROA-pijl

Het logo van de Associatie voor Coaching wordt gevormd door 4 pijlen. Elke pijl is duidelijker van vorm, steeds wat beter afgekaderd. Wie denkt dat dit een toevallig gekozen opmaak is, heeft het mis. Dit logo beeldt de dynamiek van coaching uit, zoals wij ertegenaan kijken al sinds de Associatie is opgericht. Het coachingsproces heeft onze grondlegger Willem Verhoeven visueel gemaakt in de zogenaamde TROA-pijl. TROA staat voor Toekomstbeeld –> Realiteit –> Opties –> Acties. Dit model, waar we in onderstaand artikel nader op ingaan, gebruiken wij als standaard in onze coachopleidingen. Van hieruit wordt dan ook het coachingsproces uitgerold.

Bij coaching draait het allemaal om zelfsturing. Zelfsturing bestaat uit twee belangrijke kwaliteiten. Dit zijn de elementen die aan de boven- en onderzijde van de pijl staan. 1. Bewustzijn 2. Verantwoordelijkheid.

In dit artikel gaan we dieper in op alle onderdelen van het TROA-model, die gezamenlijk symbool staan voor de dynamiek van coaching.

(de tekst gaat verder onder de afbeelding)

BEWUSTZIJN
Bewustzijn is een belangrijke kwaliteit voor zelfsturing. Het gaat erom bewustzijn te ontwikkelen omtrent jezelf, je kwaliteiten, je zwakheden, je belemmeringen, de dingen die je graag doet, je ambities, je angsten enzovoort. Maar ook bewustzijn met betrekking tot je verhouding met de omgeving, wat zie je daar gebeuren, wat betekent dat, past dat bij je, heb je het gevoel dat je daar invloed op kunt uitoefenen?

VERANTWOORDELIJKHEID
Verantwoordelijkheid nemen is de tweede hoeksteen van zelfsturing. Bij zelfsturing hoort actief vormgevend handelen en niet slechts reageren op de omgeving. Laat je je leven door de omgeving of oefen je invloed uit op die omgeving? Acteer je vooral als poppenspeler of als marionet? Afhankelijkheid manifesteert zich op twee manieren. Sommige mensen zijn altijd uiterst coöperatief. En dat gaat soms zo ver dat er verlies van identiteit optreedt. Op de keper beschouwd wordt hun lot voortdurend door anderen bepaald. Een andere manifestatie van afhankelijkheid is, wat men in de psychologie noemt, tegenafhankelijkheid. Die manifesteert zich in protestgedrag. Mensen die zich voortdurend tegen anderen afzetten. Ze zijn voortdurend ‘tegen’, maar wanneer je ze vraagt waar ze ‘voor’ zijn, dan stokt het verhaal vaak.

TOEKOMSTBEELD (VISIE)
Handelen is doelgericht. Er is geen goede wind voor een zeiler die niet weet waar hij heen wil. Hier speelt het vraagstuk van visie en inspiratie. Hoe concreter de beelden over de toekomst die je wil vormgeven des te makkelijker zal dat gaan. Kiezen is het sleutelwoord. Wanneer je 100 prioriteiten hebt, dan heb je er geen.

REALITEITSTOETSING
Hier speelt zelfkennis een rol. Wanneer je succes wilt hebben dan kun je je maar beter profileren op de dingen waar je goed in bent en die je graag doet. Daarin kun je excellent worden. Wanneer je je energie steekt in zaken waar je niet goed bent, dan word je daarin hooguit middelmatig en dan onderscheid je je nog niet. Waar zitten je eigen kwaliteiten, stroken die met je ambities?

OPTIES EN ACTIES
Een goed idee is een gerealiseerd idee. Het realiseren van je visie met de kwaliteiten die je hebt, vereist veel volharding en zelfdiscipline. Om je doelen te realiseren moet je ook wel eens dingen doen die je niet echt leuk vindt. Hoe breng je de energie daarvoor op? Hoe kun je zelf-motiverende omstandigheden creëren? Hoe vermijd je zelfbestraffing?

Het TROA-model beroept zich ook op diverse competenties ter profilering of ter ontwikkeling gedurende het proces. Hieronder staan een aantal hamvragen afgebeeld die je op competentie-niveau zou kunnen stellen in de diverse fases van het TROA-model:

De Associatie voor Coaching heeft ook handige coachingskaarten ontwikkeld van het TROA-model. Op de achterzijde van deze kaarten staan 23 coachvragen (verdeeld over de 4 fases van het proces: Toekomstbeeld – Realiteit – Opties en Acties) die je in de alledaagse praktijk ter ondersteuning van je coachgesprekken kunt gebruiken. De kaarten zijn te koop voor € 1,50 per stuk. Kijk hiervoor in onze webshop onder Boeken.

Onze Certified Professional Coach Opleidingen

Hieronder tref je de verschillende Certified Professional Coach opleidingen aan en kun je doorklikken voor meer informatie of je inschrijven voor de opleiding. Wanneer je eerst wil kennismaken met een van onze opleiders en wellicht nog wat vragen beantwoord wil hebben kun je hier ook kiezen voor een persoonlijk kennismakingsgesprek.