Persoonlijk leiderschap om de organisatiecultuur te veranderen

Persoonlijk leiderschap heb je nodig om de cultuur in een organisatie te veranderen. Cultuur is zichtbaar in denken en handelen van mensen: wil je de cultuur veranderen dan moet er invloed op het gedrag van medewerkers worden uitgeoefend.

Persoonlijk leiderschap stuurt aan op gedrag

Dit is niet echt gebruikelijk in veel organisaties. In organisaties spreekt men elkaar niet af op functioneren, er wordt liever omheen gedraaid. Leidinggevenden vinden het vaak lastig om op gedrag aan te sturen. Niet alleen omdat men het niet gewenst is, maar ook omdat de meeste leidinggevenden onbewust uit zijn op het verkrijgen van sympathie in plaats van op het verwerven van respect. Het anderen naar de zin maken en afhankelijk zijn van het oordeel van de ander zijn belangrijke factoren die het vermijdende gedrag van veel leidinggevenden verklaren. Sturen op gedrag kan op vele manieren: complimenteren, coachen, stimuleren, corrigeren, confronteren. Kortom ruimte bieden en eisen stellen. Juist het stellen van eisen wordt door veel leidinggevenden als moeilijk ervaren. Ze zijn bang dat de relatie eronder zal gaan leiden.

Enkele belangrijke vuistregels bij het sturen op gedrag zijn:

• Reageer op wat iemand doet en niet hoe iemand is.
  Als je reageert op hoe iemand is, zeg je iets over iemands identiteit, karakter waarden of normen. Als leidinggevende word je vaak aangesproken op hoe je bent. Medewerkers denken daar niet over na. Wil je goed reageren, schakel dan over op gedragsniveau waardoor de bal weer gespeeld kan worden en niet de man. Dus wel: “Dat doe je goed of daar ben jij volgens mij goed in”. Gebruik niet: “Wat ben jij daarin goed zeg!” of “Je bent te laat, hoe komt dat?” en ook niet: “Waarom ben je nu weer te laat?”.
  
  
• Wat ik over een ander zeg, kan ik ook tegen die ander zeggen.
  
  
• Maak van je klacht een probleem
  Vaak worden leidinggevenden aangesproken in de vorm van een klacht. De klager wil dan eigenlijk alleen maar gerechtvaardigd worden in zijn klacht en hoopt dat de leidinggevende er wat aan gaat doet. Een probleem vraagt om een oplossing en biedt de inbrenger de gelegenheid zijn of haar verantwoordelijkheid te nemen om aan een oplossing te werken.

Professionele discipline

Een professionele cultuur verlangt professionele discipline van mensen. Dit is in veel organisaties een lastig cultuuraspect. Zonder discipline vindt verwatering plaats. Vaak vinden mensen het kinderachtig om op hun discipline te worden aangesproken maar gedragen zich vervolgens wel ongedisciplineerd. Bijvoorbeeld te laat op meetings komen, afspraken niet nakomen of problemen op het bordje van een ander leggen en vervolgens commentaar leveren op de oplossing.

In feite gaat het erom dat ze eisen stellen aan anderen die ze niet aan zichzelf stellen. Dit verschijnsel kan in organisaties verschillende vormen aannemen. Mensen weten perfect hoe anderen hun taken moeten vervullen en hoe ze zelf behandeld willen worden. Maar voor zichzelf hebben ze allerlei redenen bedacht waarom het niet voor hen geldt. Als ze aangesproken worden op dit soort smoesjes, zijn ze tot op het bot beledigd.

Coachend leiderschap betekent vooral mensen hun verantwoordelijkheid laten nemen en ze vervolgens indien nodig aanspreken op hun gedrag.