Transactionele Analyse: een zeer effectieve methodiek in coachtrajecten
Transactionele Analyse kan overal gebruikt worden waar behoefte bestaat aan het begrijpen van individuen, relaties en communicatie. Dus past het ook buitengewoon goed als werkmethodiek in coachtrajecten.
Als persoonlijkheidstheorie geeft het ons een beeld van hoe mensen psychologisch gestructureerd zijn. Hiertoe gebruikt de TA het drieledige model van ego-toestanden (OVK-model). Een ego-toestand is een samenhangend geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens. Het is de manier waarop wij op een bepaald moment een deel van onze persoonlijkheid tonen. Als je je gedraagt, denkt en voelt in antwoord op wat hier en nu om mij heen gebeurt, waarbij je alle mogelijkheden die je als volwassene ten dienste staan gebruikt, dan reageer je vanuit je Volwassene ego-toestand. Het kan soms zijn dat je je gedraagt, denkt, en voelt op een manier die een kopie is van die van je ouders of ouderfiguren. In dat geval reageer je vanuit je Ouder ego-toestand. En soms keer je terug tot gedrag, het denken en de gevoelens zoals die zich bij je als kind voordeden. We zeggen dan dat je vanuit je Kind ego-toestand reageert.
De Transactionele Analyse biedt bovendien een ontwikkelingstheorie. Het concept van het Levensscript verklaart hoe iemands levenspatroon in de kinderjaren ontstaan is. Binnen dit kader ontwikkelt de T.A. verklaringen van hoe we de strategieën uit onze kinderjaren als volwassenen herhalen, zelfs al zijn zij pijnlijk of zelfvernietigend.
Van script zijn wij ons niet bewust. Als wij volwassen zijn, liggen dromen en fantasieën het dichtst bij een herinnering aan onze vroegste levensjaren. Tenzij iemand, bijvoorbeeld via coaching, de tijd neemt om zijn script te ontdekken en er aan te werken, zal hij zich waarschijnlijk onbewust blijven van zijn vroege besluiten, ook al geeft hij ze wellicht vorm in zijn huidige gedrag. Bovendien interpreteert hij de werkelijkheid vaak binnen zijn eigen referentiekader, zodat dit het scriptbesluit lijkt te rechtvaardigen. Waarom nemen wij al deze kinderlijke besluiten omtrent onszelf, de anderen en de wereld? Wat is de functie ervan?
- Scriptbesluiten staan voor de beste strategie van het kind van toen, om te overleven in een wereld die vaak vijandig of soms levensbedreigend lijkt te zijn.
- Scriptbesluiten worden genomen op basis van de emoties en het ‘werkelijkheids’ onderzoek van het kind.
Wat is het (coach)doel van verandering in de Transactionele Analyse?
Het resultaat waar idealiter naartoe gewerkt wordt in coaching middels TA is Autonomie. Hoewel autonomie meerdere definities kan hebben, bedoelen we hier “vrij zijn van script”. Zodat de coachee zich kan gedragen, denken en voelen als reactie op de werkelijkheid in het hier-en-nu, in plaats van als reactie op scriptovertuigingen. Vaak is ‘scriptgenezing’ dus vooral een kwestie van in toenemende mate nieuwe keuzen leren maken.
Mensen die een dergelijk coachtraject volgen en bezig zijn een belangrijke verandering in hun script door te voeren, kunnen natuurlijk na enige tijd ook weer wat terugvallen en het oude gedragspatroon uitproberen, alsof een deel van henzelf wil kijken of er met dat oude gedrag nog wat voordelen te behalen zijn. Maar het verschil is dat zij weten waar zij mee bezig zijn en dat zeker niet even lang blijven doen als vroeger. Het oude gedrag is namelijk niet bevredigend meer, zij hebben nieuwe opties leren kennen. Al gauw trekt het oude gedrag hen niet meer aan en laten zij het helemaal achterwege.
Dit proces wordt misschien wel het mooist samengevat in het volgende gedicht (Portia Nelson):
I Ik loop langs de straat.
Er is een diepe kuil in het trottoir.
Ik val erin
Ik ben verloren….ik ben hulpeloos
Het is niet mijn schuld.
Het duurt een eeuwigheid om eruit te komen.
II Ik loop langs dezelfde straat.
Er is een diepe kuil in het trottoir.
Ik doe alsof ik die niet zie
Ik val er weer in
Ik kan niet geloven dat ik op dezelfde plaats ben.
Maar het is niet mijn schuld.
Het duurt nog steeds lang om eruit te komen.
III Ik loop langs dezelfde straat.
Er is een diepe kuil in het trottoir.
Ik zie dat die er is
Maar ik val er toch in.. het is een gewoonte
Mijn ogen zijn open.
Ik weet waar ik ben.
Het is mijn schuld.
Ik klim er direct uit.
IV Ik loop langs dezelfde straat.
Er is een diepe kuil in het trottoir.
Ik loop er omheen.
V Ik loop langs een andere straat.
Voor coaches die geïnteresseerd zijn om meer te weten over de diverse werkvormen binnen de TA die heel goed toepasbaar zijn in coachtrajecten, bieden wij een 2-daagse opleiding aan. Hierin zullen allerlei modellen voorbij komen die tot het denkkader van Transactionele Analyse behoren. Het Ouder, Volwassene, Kind-model, de levensposities oftewel het kwadrant voor ‘ik ben Oké, jij bent Oké’, het levensscript, transacties in communicatie, ouderlijke boodschappen als injuncties en drivers etc. Voor meer informatie verwijzen we je naar de website van deze opleiding door onderstaande knop de klikken. Je kunt daar meer informatie vinden, een brochure downloaden of je direct inschrijven voor deze opleiding “Transactionele Analyse toegepast in professionele coaching.
Onze Opleidingen
Hieronder tref je de verschillende opleidingen aan en kun je doorklikken voor meer informatie of je inschrijven voor de opleiding. Wanneer je eerst wil kennismaken met een van onze opleiders en wellicht nog wat vragen beantwoord wil hebben kun je ook kiezen voor een persoonlijk kennismakingsgesprek.
Geaccrediteerde Coachopleiding
Korte Coach Opleidingen
Professionele ontwikkeling
