Competenties: aan te leren of niet?

Bepaalde competenties zijn vrij makkelijk aan te leren, anderen bijna niet.

Aan te leren zonder al te veel problemen:

Bewustzijn vergroten

• stimuleert mensen kritisch te kijken naar hun werk
• stelt veel vragen
• geeft veel informatie maar praat niet veel
• vat vaak samen wat er gezegd wordt
• luister aandachtig naar iemand
• zet anderen aan het denken
• prikkelt je nieuwsgierigheid
• richt aandacht op wat hij/zij belangrijk vindt.

Realiteit aanvaarding

• verliest de realiteit niet uit het oog
• accepteert de omstandigheden als gegeven maar niet als onveranderbaar
• past zijn werkwijze aan de realiteit aan
• houdt van de spanning tussen ‘ist’ en ‘soll’
• neemt de werkelijkheid onbevooroordeeld waar
• leeft vooral in het hier en nu
• voelt zich geen slachtoffer van de omstandigheden
• accepteert wat hij niet kan veranderen

Opties stimuleren

• benut de sterke punten van zijn medewerkers
• stimuleert ideeën en initiatieven
• zet zijn medewerkers voortdurend aan het denken over oplossingen
• doet iets met de ideeën van zijn mensen
• speelt op zijn tijd voor advocaat van de duivel
• heeft geen vooroordelen m.b.t. andermans suggesties
• vermijdt het ‘wat de boer niet kent’ syndroom
• vraagt om input die verschilt van de eigen zienswijze

Afspraken maken

• durft eisen te stellen
• stelt geen onredelijke eisen
• maakt duidelijke afspraken
• stelt uitdagende maar bereikbare doelen
• maakt doelen heel concreet
• wijzigt afspraken wanneer de omstandigheden daartoe aanleiding geven
• checkt of men het 100% met de afspraken eens is
• checkt of medewerkers voldoende in staat zijn een afspraak waar te maken

Resultaten realiseren (Acties)

• zie de kansen om doelen te realiseren
• richt de energie vooral op zaken met hoge prioriteit en veel effect
• laat problemen niet op zijn beloop
• maakt resultaten zichtbaar
• durft beslissingen te nemen zonder alles te weten
• laat zich door tegenslagen niet van de wijs brengen
• vraagt zelfdiscipline
• controleert regelmatig de voortgang

Aanspreken

• beoordeelt je op wat afgesproken is
• houdt de vorderingen van medewerkers bij
• fluit zonodig iemand terug
• spreekt medewerkers die niet meedoen aan op hun verantwoordelijkheid
• ziet fouten als een leermoment
• geeft feedback op een niet-beoordelende manier
• is duidelijk in zijn feedback
• houdt ervan dat men zegt waar het op staat

Aan te leren onder bepaalde omstandigheden:

Vertrouwen in de potenties van mensen

• Kijkt vooral naar de sterke punten van medewerkers
• behandelt je met respect
• haalt het beste in je boven
• laat je in je eigen waarde
• heeft vertrouwen in iemand kwaliteiten
• versterkt het zelfvertrouwen van medewerkers
• daagt mensen uit om hun grenzen te verleggen
• rekent iemand niet af op zijn zwakke punten

Zelfkennis en zelfontwikkeling

• is niet bang om fouten te maken
• is in positieve zin nieuwsgierig
• is kritisch op zichzelf
• vraagt anderen om feedback
• neemt kritische opmerkingen ter harte
• wil zich ontwikkelen ook al kost dat veel inspanning
• leert snel van nieuwe ervaringen
• kan het eigen gedrag relativeren

Moeilijk aan te leren:

Evenwaardigheid

• is geen betweter
• speelt niet de baas over anderen
• houdt rekening met anderen
• wordt serieus genomen door collega’s
• wordt serieus genomen door diens leidinggevende
• wordt serieus genomen door medewerkers
• gaat gemakkelijk met iedereen om
• heeft respect voor andermans waarden

Stimuleren van eigen verantwoordelijkheid

• houdt van duidelijke keuzes
• wil niet teveel tegelijk van medewerkers
• kan ertegen als men ‘nee’ zegt
• geeft mensen de ruimte, maar laat ze niet ‘zwemmen’
• geeft duidelijke kaders
• neemt medewerkers serieus
• helpt zonder bemoeizuchtig te zijn
• prikkelt het vormen van een eigen mening

Sturen met visie

• heeft duidelijke eigen waarden
• streeft naar uitmuntendheid
• is duidelijk over wat hij/zij wil
• weet wat hij wil bereiken met zijn team
• is een toonbeeld voor anderen
• wakkert ambitie aan
• verlangt dat iemand duidelijke doelen stelt
• prikkelt het vormen van een eigen mening